شرح پروژه آب شیرین کن بندر عباس

با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران که در منطقه ای نیمه خشک و کم آب قرار دارد و در کنار پیشرفت همسایگان سواحل جنوبی خلیج فارس و دریای عمان و سایر کشورهای ثروتمند منطقه در تبدیل آب های شور دریاها به آب شیرین، اهمیت و ضرورت تأمین آب مورد نیاز توسعه و ارتقاء سطح زندگی افراد در جوامع انسانی مناطق جنوبی و مرکزی کشور و دستیابی کشور به مراحل پیشرفته تر، توسعه اقتصادی را برجسته تر می سازد.  آب و هوای گرم و خشک ناحیه مرکزی و جنوب شرقی ایران و همچنین با توجه به ضرورت توسعه صنایع معدنی محلی در این مناطق و بحران آب در کشور، سرمایه گذاری مشترکی جهت تولید آب شیرین از آب دریا به منظور مصارف صنعتی و شرب توسط سه شرکت صنعتی به نام های ذیل انجام شده است :

  1. شرکت معدنی و صنعتی گل گهر
  2. شرکت مس سرچشمه
  3. شرکت معدنی و صنعتی چادرملو

مشارکت های فوق شرکت های سهامی جهت نمک زدایی آب دریا در طول سواحل خلیج فارس و انتقال آب شیرین به مجتمع های صنعتی واقع در استان های کرمان و یزد به فاصله 800 کیلومتری از کارخانه آب شیرین کن و مصرف آب شرب استان هرمزگان تأسیس کرده اند. ( شکل شماره 1 )

project-image-1

شکل شماره 1 ـ مسیر خط انتقال آب خلیج فارس و موقعیت مجتمع های صنعتی

پروژه آب شیرین کن بندرعباس بزرگترین کارخانه آب شیرین کن در حال احداث در ایران با هدف تولید آب شیرین به ظرفیت یک میلیون متر مکعب آب شیرین در روز به روش SWRO ( اسمز معکوس تکنولوژی مدرن شیرین سازی آب دریا می باشد ) از آب دریا جهت مصارف شرب و صنعتی بر مبنای سه شیفت 8 ساعته و 345 روز کاری در زمینی به مساحت 155 هکتار در بندر عباس می باشد. برخی از مزایای مهم اجرای این طرح را می توان به تأمین آب شرب و صنعت از طریق شیرین سازی آب دریا وکمک به رشد صنعت در استان های کم آب کشور ( استان های هرمزگان، کرمان و یزد) به ویژه تأمین آب مورد نیاز احداث واحدهای بزرگ از جمله در بخش های صنایع، معدن و فولادسازی در استان های هرمزگان، کرمان و یزد و افزایش رونق اقتصادی در این مناطق نام برد. همچنین سایر مزایای این طرح دسترسی به مواد اولیه ( آب دریا ) قابل دسترس، رایگان، مطمئن و تمام ناپذیر و آشنایی کامل با فرآیند تولید واحدهای آب شیرین کن و اجرای طرح های مشابه در سایر نقاط کشور می باشد. از طرفی عمده ترین مصرف کنندگان آب تولیدی این پروژه به شرح ذیل می باشند :

  1. مصرف شرب و صنعتی استان هرمزگان
  2. شرکت معدنی و صنعتی گل گهر
  3. شرکت مس سرچشمه
  4. مجتمع چادرملو

عمده ترین مشاوران و پیمانکاران پروژه آب شیرین کن بندر عباس عبارتند از:

مشاوران طرح : ILF  اتریش – هندسه پارس (مشاور همراه) –آب و محیط خاورمیانه – ستاره صنعت پردازان -مهندسین مشاور راهنما صنعت ایرانیان -شرکت مهندسی مشاور نیروی خراسان (منیران-MONIRAN)

پیمانکاران طرح : مشارکت سازه سازان/ ماهتاب گستر ـ مشارکت شرکتهای رونین/ سماراه/ فیدارمیاب/ رعد آب جنوب ـ اداره کل آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک – مهندسین مشاور ساحل – شرکت بلندپایه – مهندسین مشاور ساحل – شرکت ژئوتکنیک تهران- شرکت تدبیر نوین سازان – شرکت صنایع فرا ساحل ایران ( صف ) –  شرکت Sulzer – شرکت Bilfinger- شرکت NIPEC-شرکت طرح و تامین و ساخت امین (EPCF AMIN)

برنامه شرکت مهندسی توسعه آب آسیا تولید آب شیرین از آب دریا در سه فاز اجرایی به شرح ذیل می باشد :

document3

  • فاز صفر :
  • ساخت تاسیسات جانبی شامل آیتم های زیر جهت تامین آب مورد نیاز برای شیرین سازی آب به میزان یک میلیون مترمکعب در روز و دیگر زیر ساخت های مورد نیاز :
  1. ساخت سازه آبگیر : آبگیر شامل محفظه مکش ( Suction Chamber )، حوضچه آبگیری (Basin) ،ایستگاه پمپاژ و واحد کلر زنی می باشد و ظرفیت حوضچه (Basin) در حدود 4.5 میلیون متر مکعب در روز می باشد .
  2. ساخت تجهیزات دریایی و لوله کشی آبگیر : این مرحله شامل 5 خط لوله HDPE به قطر 2.5 متر بوده و توسط Suction Chamber آبگیری انجام خواهد شد. بدین منظور با توجه به استانداردهای موجود و نیز بررسی های میدانی انجام شده، عمق مناسب جهت برداشت آب با پارامترهای مورد نیاز ( از جمله TDS، شوری و دما مناسب ) منفی ده متر نسبت به CD ( حداقل ارتفاع آب دریا از کف که هر 19 سال یکبار اتفاق می افتد ) است که این عمق در محدوده 1.2 کیلومتری از ساحل منطقه قابل دستیابی می باشد.
  3. ساخت تجهیزات مکانیکال آبگیر : با توجه به کیفیت پایین، کدورت بالا و بالا بودن مواد معلق و کلوییدی آب دریا، نیاز به یک سری فرآیندهای پیش تصفیه می باشد. فرآیند تصفیه در 3 مرحله به شرح ذیل انجام خواهد شد :
  • مرحله اول : در این مرحله از ورود آبزیان، مرجان ها و … به خط لوله و حوضچه آبگیری پیش گیری به عمل می آید.
  • مرحله دوم : در این مرحله تصفیه جداسازی توسط فیلترهای میله ای ( Bar Screen ) انجام  می شود و از ورود ذرات معلق بزرگتر از 80 میلیمتر به پمپ ها جلوگیری می شود.
  • مرحله سوم : در این مرحله از فیلترهای شبکه ای ( Band Screen ) استفاده می شود و از ذرات معلق بزرگتر از 3 میلیمتر به پمپ ها جلوگیری می گردد.

از طرفی جهت جلوگیری از ورود آبزیان و رشد جلبک ها در سیستم خطوط لوله و حوضچه آبگیر و تجهیزات مربوطه، یک واحد تولید هیپوکلریت سدیم در نظر گرفته شده است.

  1. پمپاژ آب دریا : در این مرحله آب از آبگیر به واحد آب شیرین کن ( RO ) فرستاده می شود.
  2. تخلیه پساب : کلیه آب های شور برگشتی شیرین سازی در سازه Weir Box مخلوط و توسط 4 خط لوله HDPE به قطر 2.5 متر به عمق 10 متری دریا منتقل و از طریق سیستم Diffuser پخش می گردد.
  3. کارهای عمومی سایت :کارهای اجرایی سایت شامل محوطه سازی، هدایت آبهای سطحی، گریدینگ، ساخت دیوارهای حفاظتی ، ساخت تأسیسات آب و فاضلاب و …. می باشد.
  4. ساختمان های عمومی: شامل ساختمان های Substation، ساختمان اداری، درمانگاه، مسجد، رستوران و …
  5. شبکه توزیع برق : شامل خرید و نصب ترانسفورماتور، دیزل ژنراتور، کابل ها، پنل ها و ساختمان های LV و HV می باشد.
  6. لوله کشی : شامل لوله کشی های بین واحدهای مختلف و همچنین تأمین و نصب شیرآلات می باشد.
  7. مخازن آب : جهت ذخیره آب به ظرفیت 400 هزار مترمکعب پس از شیرین سازی می باشد.
  • فاز اول :
  • تأمین و شیرین سازی آب خلیج فارس به میزان 550 هزار متر مکعب در روز در قالب دو واحد 200 هزار متر مکعبی و یک واحد 150 هزار متر مکعبی توسط پیمانکاران سرمایه گذار BOO
  • احداث فاز اول نیروگاه به ظرفیت 250 مگاوات.

قبل از ورود آب به واحد آب شیرین کن، پیش تصفیه جهت حفاظت از واحد اسمز معکوس و جلوگیری از رسوب مواد جامد حل شده روی سطح غشاء ( Scale )، تجمع ذرات معلق و کلوئیدی روی سطح غشاء (Fouling) و آلودگی های بیولوژیکی ناشی از رشد میکروارگانیسم های روی سطح غشاء ( Bio Fouling ) انجام می گیرد.

در مرحله شیرین سازی به روش اسمز معکوس، پمپ های با فشار بالا ( بین 40 تا 60 بار ) آب پیش تصفیه شده را به داخل مدول هایی که توسط غشاء ( ممبران ) نیمه تراوا به دو قسمت تقسیم شده پمپ می کنند. ممبران جریان آب را از خود عبور داده و مانع عبور ذرات نمک می گردد. به این ترتیب آبی که از ممبران عبور کرده نمک زدایی شده و نمک تغلیظ شده پشت ممبران با عبور از یک شیر کنترل فشار از مدول خارج        می شود.

  • نیروگاه همزمان با فاز اول جهت تأمین برق واحدهای آب شیرین کن به ظرفیت تجمعی 200 مگاوات، برق آبگیر به میزان 30 مگاوات و برق ایستگاه پمپاژ به میزان 20 مگاوات را تأمین خواهد نمود.
  • فاز دوم:
    • افزایش ظرفیت به میزان 200 هزار متر مکعب در روز
  • فاز سوم:
  • افزایش ظرفیت به میزان 250 هزار متر مکعب در روز
  • احداث فاز دوم نیروگاه و افزایش ظرفیت تا 500 مگاوات با توجه به نیاز

برنامه پروژه :

project-image-3

احداث هر واحد از پروژه های آب شیرین کن از زمان ابلاغ به مدت 36 ماه در نظر گرفته شده است که این مدت شامل 6 ماه دوره پیشبرد، 24 ماه دوره احداث و 6 ماه دوره راه اندازی و بهربرداری آزمایشی و 25 سال بهره برداری نهایی توسط BOO کاران می باشد.

حجم سرمایه گذاری فاز صفر و یک :

فاز صفر و یک پروژه آب شیرین کن بندرعباس با حجم سرمایه گذاری 363 میلیون یورو بعلاوه 7،245 میلیارد ریال در دست اجرا می باشد. ( حجم کل سرمایه گذاری معادل 21،770 میلیارد ریال )

  • ظرفیت 550 هزار متر مکعب در روز در قالب دو واحد 200 هزار مترمکعبی  و یک واحد 150 هزار متر مکعبی با حجم سرمایه گذاری برآوردی 325  میلیون یورو توسط پیمانکاران سرمایه گذار BOO اجرا خواهد شد.
  • ساخت تأسیسات جانبی و زیر ساخت های مورد نیاز جهت تأمین آب مورد نیاز برای شیرین سازی آب به میزان 550 هزار متر مکعب با حجم سرمایه گذاری 38 میلیون یورو بعلاوه 7،245 میلیارد ریال برآورد شده است که از مبلغ مذکور به میزان 16 میلیون یورو بعلاوه 3،873 میلیارد ریال توسط شرکت مهندسی توسعه آب آسیا و به میزان 22 میلیون یورو بعلاوه  3،372 میلیارد ریال توسط پیمانکاران تأمین خواهد شد.